Sprawa o miłości. Związki i inne problemy.

Na początek

Fantazjując o związku z drugą osobą, nierzadko trzymamy się określonego wzorca (partnera/relacji), który pragniemy realizować. Wchodząc w relację z drugą osobą dysponujemy pewnymi specyficznymi oczekiwaniami – wypracowanymi w ciągu życia – które pragniemy, mniej lub bardziej, zrealizować z potencjalnym kandydatem/kandydatką. Przydałoby się zatem mieć na uwadze „związkowe” pułapki w które partnerzy mogą wpaść oraz wiedzieć co nieco na temat typologii wspomnianych pułapek.

Miłość i inne używki

W miłości obecne są zarówno bardzo intensywne, ale często też sprzeczne uczucia. Jak podają Everett Shostrom i James Kavanaugh (1975) w związkach opartych na bliskości zazwyczaj zauważalne są dwie pary sprzecznych uczuć. Mowa o relacji (1) miłość – gniew (love – anger) oraz (2) siła – słabość (strenght – weakness). Autorzy typologii wyróżniają kilka rodzajów związków miłosnych, w którym każdy z nich w różnym stopniu odnosi się do odczuwania przez partnerów wspomnianych uczuć.

Związek wspierający – TATUSIOWIE I LALECZKI (supporting relationship – daddies and dolls)

Charakterystycza dla tego rodzaju związku jest zależność, na której relacja się opiera. Mężczyzna demonstruje siłę, kobieta – słabość. Jest to względnie stereotypowy wzorzec relacji, w którym mężczyzna jest osobą dominującą, a kobieta uległą (opiekun – bezradne dziecko). Kobieta wchodzi w rolę pięknej, atrakcyjnej, ale jednocześnie słabej istoty, co w rezultacie potwierdza siłę i męstwo partnera. Z upływem czasu ten rodzaj związku zmienia się w kierunku innych relacji.

Związek wyzywający – WIEDŹMY I CZARUJĄCY CHŁOPCY (challenging relationship – bitches and nice guys)

Tak jak poprzednio, ten rodzaj związku bazuje na zależności. Można w nim wyróżnić dwie podstawowe role, które przyjmują partnerzy – silna kobieta i słaby mężczyzna. Kobietę charakteryzuje krytyka oraz wysokie wymagania stawiane partnerowi, natomiast mężczyznę – zachowania, mające na celu spełnienie oczekiwań partnerki. Kobiety są zazwyczaj bardziej atrakcyjne w oczach swoich partnerów, niż partner w oczach kobiety – pragną być postrzegane jako wzorzec silnej kobiety, jednocześnie pragnąc akceptacji i uznania ze strony partnerów. Mężczyzna natomiast, jako strona uległa, wykazuje łagodność, troskę i wyrozumiałość wobec partnerki starając się unikać konfliktów. Zasadniczą różnicą jest siła ekspresji poszczególnych uczuć – miłość/gniew, siła/słabość – wykazywanych przez partnerów. Kobiety ujawniają emocje gniewu, mężczyźni natomiast – nie.

Związek opiekuńczy – MATKI I SYOWIE (caring relationship – mothers and sons)

Jest to również związek zależny. Mężczyzna ma możliwość pozostania w roli dziecka, kobieta natomiast odgrywa rolę matki. Ten typ związku różni się pod względem układy władzy od tradycyjnego (stereotypowego) rozumienia roli mężczyzny i kobiety w związku – mężczyzna jest słaby, kobieta – silna. Role w które wchodzą partnerzy wykluczają możliwość okazywania słabości w przypadku kobiety oraz siły w przypadku mężczyzny. Charakterystyką godną zauważenia jest również manipulacja, której dokonuje kobieta, stale pokazując mężczyźnie, że jest niezbędna do prawidłowego jego funkcjonowania. Natomiast sztuczna dziecinność mężczyzny, w jego przekonaniu, jest narzędziem, dzięki któremu otrzyma miłość żony.

Związek wychowawczy – PANOWIE I SŁUŻĄCE (educational relationship – masters and servants)

Charakteryzuje się zależnością kobiety od mężczyzny – potwierdza stereotypy na temat funkcjonowania heteroseksualnego związku, w którym to mężczyzna jest silny i dominujący nad kobietą. W tym typie związku mężczyzna jest arogancki i pewny siebie, żąda od partnerki całkowitego posłuszeństwa, chce być postrzegany jako pan swojej kobiety. Kobieta natomiast jest całkowicie uległa względem mężczyzny – sprawuje rolę służącej, całkowicie poddanej, nigdy nie kwestionującej decyzji mężczyzny i w pełni akceptującej jego poglądy. Całkowicie poświęca się pełnieniu roli żony i matki, co daje jej poczucie ważności. W takiej relacji mężczyzna poświęca się pracy zarobkowej starając się zapewnić rodzinie dobre warunki finansowe. Mężczyzna ujawnia siłę i gniew, kobieta natomiast całkowicie je tłumi.

Związek konfrontacyjny – JASTRZĘBIE (confronting relationship – Hawks)

Jest to typ związku oparty na symetrii – zarówno mężczyzna jak i kobieta wchodzą w rolę osób silnych, starając się ukryć swoje słabości. Eliminując słabość z relacji, okazują sobie przeważnie gniew. Ten typ związku oparty jest na ciągłej walce – paradoksalnie, każdy z partnerów dąży do udowodnienia swojej wyższości nad drugim, a wygrana walka utożsamiana jest z przekonaniem, że jest się wartym miłości drugiej osoby. U podstaw walki tkwi niskie poczucie wartości obojga partnerów – w rezultacie każde z nich pozostaje samotne i niekochane.

Związek usłużny – GOŁĘBIE (accommodating relationship – Doves)

Jest przeciwieństwem związku jastrzębi. Również oparty jest na walce – jednak partnerzy wykorzystują inne metody. Gołębie starają się wymusić na partnerze zachowania zgodne ze swoimi oczekiwaniami. By osiągnąć swój cel, partnerzy wymieniają się uprzejmościami, okazują sobie troskę i służebną postawę. Jako podstawę takich zachowań można wymienić chęć partnerów do realizowania związku pozbawionego konfliktów. Walka i manipulacja w tego typu związku polega na ciągłym akcentowaniu, że najważniejsza jest troska o partnera. W efekcie partnerzy wytwarzają poczucie winy, aby uzyskać całkowite posłuszeństwo. Jest to typ związku, który przynosi najwięcej rozczarowań i najtrudniej podlega zmianom.

Nie jest tak źle!

Niewątpliwie, powyższa typologia związków odnosi się do tych, w których partnerzy wzajemnie się ograniczają. Charakteryzuje ona bardziej związki skazane (w mniejszym bądź większym stopniu) jeśli nie na rozpad, to na cierpienie partnerów utrzymujących takie relacje.

Jak pisze Dariusz Doliński (2011) przeciwieństwem takich związków, są związki rytmiczne, w których partnerzy pozwalają sobie na wyrażanie swoich uczuć - mowa o sile, słabości, miłości i gniewie. Zauważa również, że związek, w którym partnerzy ujawniają pozytywne i negatywne uczucia, pozbawiony jest walki o miłość i władzę. Ważne by partnerzy mieli świadomość, że nie są od siebie zależni bądź niezależni, ponieważ w istocie są współzależni (interdependent).

Dynamika w bliskiej relacji polega zatem na tym, że w związku obecne są sprzeczne ze sobą uczucia – miłość i gniew – na kontinuum jako dwa przeciwne bieguny. Tak samo jak siła i słabość. Rozwój bliskości w związku polega akceptowaniu wykazywania przez parterów sprzecznych ze stanów emocjonalnych. Natomiast brak ekspresji stanów emocjonalnych – zwłaszcza uczuć odbieranych jako niezgodnych z przyjętym stereotypem roli, którą odgrywamy – może stanowić przeszkodę w doświadczaniu satysfakcji w bliskim związku (Doliński, 2011).

Literatura:

Doliński, D., Błaszczak, W. (2011). Dynamika emocji. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Shostrom, E. L., Kavanaugh, J. (1971). Between man and woman. The dynamics of intersexual relationship. Los Angeles: Nash Publishing Company.

#terapia #psychoterapia #wrocław #paleniepapierosów #LGBT #lesbijka #gej #orientacjaseksualna #terapiapar #para #małżeństwo